Rəqəmsallaşma
Azərbaycan, nəqliyyat və logistika sektorlarında rəqəmsallaşma sahəsində bir sıra əsas həll yolları təmin edir, yük məlumatlarına real vaxt rejimində çıxış imkanı verəcək Track & Trace sisteminin inkişafı buna nümunədir. Sistem limanlar arasında koordinasiyanın gücləndirilməsini, orta müddətli planlaşdırmanın təkmilləşdirilməsini və qabaqcıl məlumat paylaşımının asanlaşdırılmasını əhatə edir.
Hazırda prosedurların sadələşdirilməsi və qurumlararası əməkdaşlığın təkmilləşdirilməsi məqsədi daşıyan Rəqəmsal Nəqliyyat-Logistika İnformasiya Sistemi (İS) üçün fərman layihəsi və normativ baza hazırlanır. Bu səylərin mühüm nəticələrindən biri limanlarda sərhəd-keçid proseslərini asanlaşdıran prosedur qaydaların hazırlanması və təsdiqi olmuşdur. Əsas rəqəmsal təşəbbüslərdən bəziləri bunlardır:
Elektron Gömrük Bəyannaməsi: Azərbaycan Dövlət Gömrük Komitəsi hazırda sınaq rejimində olan kompleks rəqəmsal gömrük bəyannaməsi sistemi üzərində çalışır. Bu sistem gömrük bəyannamələrinin təqdim edilməsini və emalını sadələşdirmək, şəffaflığı artırmaq və sənədləşməni azaltmaq üçün nəzərdə tutulub.
Bir Pəncərə Sistemi: Ticarət üçün Bir Pəncərə Sistemi tətbiq edilir ki, bu da bizneslərə idxal, ixrac və tranzit prosedurları üçün tələb olunan bütün sənədləri vahid platforma vasitəsilə elektron şəkildə təqdim etməyə imkan verir. Bu, biznesin inzibati yükünü azaldır və gömrük emalını sürətləndirir.
Liman və Yüklərin İdarə Edilməsi: Bakı Limanı yükləri izləmək və logistik əməliyyatları daha səmərəli idarə etmək üçün inteqrasiya olunmuş rəqəmsal həllərə malikdir. Buraya konteynerlərin daşınması və yüklərin izlənilməsi üçün avtomatlaşdırılmış sistemlər, həmçinin daşınma cədvəllərini və liman əməliyyatlarını idarə etmək üçün rəqəmsal platformalar daxildir.
Dəmir yolu ilə yük daşımaların rəqəmsallaşdırılması: Azərbaycan Dəmir Yolları yüklərin bronlaşdırılması, izlənilməsi və tariflərin hesablanması üçün rəqəmsal alətlər təqdim edir. Bu platformalar real vaxt yeniləmələri təmin etməklə və prosesi asanlaşdırmaqla bizneslərə dəmir yolu ilə yük daşımalarını səmərəli şəkildə idarə etməyə imkan verir.
Azərbaycanın nəqliyyat sektorunda rəqəmsallaşmanın gələcəyi beynəlxalq tranzitin standartlaşdırılması və sadələşdirilməsi üçün qabaqcıl elektron sistemlərin tətbiqinə yönəlmişdir. e-Permit, e-CMR, e-TIR və e-CIM/SMGS kimi sistemlər transsərhəd daşıma proseslərinin sadələşdirilməsində mühüm rola malikdir. Bu rəqəmsal həllər sərhədlər arasında asanlıqla mübadilə edilə bilən standartlaşdırılmış elektron sənədləri təmin etməklə beynəlxalq daşımaların səmərəliliyini və şəffaflığını artırır.
TRACECA, TITR və Dünya Bankı kimi təşkilatlarla strateji tərəfdaşlıq bu rəqəmsal sistemlərin inkişafını və tətbiqini sürətləndirir, regionda və ondan kənarda daha hamar, səmərəli logistika sistemlərinin yaradılmasına kömək edir, nəqliyyat şəbəkələrinin gələcək inteqrasiyasına və modernləşdirilməsinə təkan verir.