TRACECA Dəhlizi

TRACECA DƏHLİZİ

Avropa-Qafqaz-Asiya Nəqliyyat Dəhlizi (TRACECA)

Avropa-Qafqaz-Asiya Nəqliyyat Dəhlizi (TRACECA) Qara dəniz hövzəsi, Cənubi Qafqaz və Mərkəzi Asiya regionları arasında iqtisadi əlaqələri, ticarəti və nəqliyyat kommunikasiya sistemini gücləndirmək məqsədilə yaradılmış beynəlxalq səviyyədə tanınmış proqramdır.

TRACECA, 1993-cü ildə Avropa İttifaqı və Avropa, Qafqaz və Mərkəzi Asiyadan olan bir neçə ölkənin təşəbbüsü ilə rəsmi olaraq istifadəyə verilmişdir. Bu dəhliz avtomobil, dəmir yolu, dəniz və hava yollarını əhatə edən müxtəlif nəqliyyat marşrutları vasitəsilə əlaqəliliyi artıraraq yüklərin və insanların sərbəst hərəkətini asanlaşdırır.

Proqramın əsas məqsədi iştirakçı ölkələr arasında və ondan kənarda səmərəli və dayanıqlı ticarəti təmin edən müasir və effektiv nəqliyyat sistemi yaratmaq, regional əməkdaşlığı və inteqrasiyanı gücləndirməkdir.

TRACECA-nın inkişafında mühüm bir məqam 1998-ci ilin sentyabrında Bakıda keçirilən tarixi Sammit zamanı baş vermişdir. Bu tədbirdə 12 TRACECA ölkəsi “Avropa-Qafqaz-Asiya Dəhlizinin İnkişafı üzrə Beynəlxalq Nəqliyyat haqqında Əsas Çoxtərəfli Saziş”i imzalamışdır. Saziş iştirakçı ölkələr arasında daha sıx əlaqələrin qurulmasını və bu regionun geosiyasi və iqtisadi potensialının tam şəkildə reallaşdırılmasını təşviq etmək məqsədini daşıyır.

2009-cu ildə İran İslam Respublikası TRACECA təşəbbüsünə qoşulmuş və dəhlizin əhatə dairəsini genişləndirərək onun Avropa, Mərkəzi Asiya və Yaxın Şərq arasında əlaqə yaratmaqda əhəmiyyətini artırmışdır.

Bu gün TRACECA marşrutu 14 üzv ölkənin nəqliyyat sistemlərini əhatə edir: Azərbaycan, Ermənistan, Gürcüstan, İran, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Moldova, Rumıniya, Tacikistan, Türkmənistan, Türkiyə, Ukrayna və Özbəkistan.

Azerbaycanın TRACECA-dakı Rolu

Azərbaycan Avropa ilə Asiyanın kəsişməsində yerləşməsi ilə TRACECA şəbəkəsində mərkəzi mövqe tutur. Ölkənin müasir infrastrukturu əsas qlobal bazarları avtomobil, dəmir yolu və dəniz nəqliyyatı ilə birləşdirərək onu mühüm nəqliyyat mərkəzinə çevrilməsinə imkan verir.

Azərbaycan üçün TRACECA, Mərkəzi Asiya, Avropa və Yaxın Şərq ölkələri ilə daha dərin iqtisadi inteqrasiya imkanları açmışdır. Dəhliz ticarət həcminin artırılması, yeni investisiyaların təşviqi və regional sabitliyin gücləndirilməsi üçün vacib bir vasitədir.